ใบชะพลู

ใบชะพลู สรรพคุณมากมาย ปลูกง่าย แพร่ขยายเร็ว

ไม่มีใครไม่รู้จัก ผักสมุนไพรพื้นบ้านที่หาได้ง่าย อย่าง ชะพลู มีลักษณะเหมือนใบพลู มีกลิ่นหอม หลายคนอาจจะรู้จักกันดี แต่ยังมีอีกหลายคนที่ยังไม่รู้จัก และไม่รู้ว่าประโยชน์ของชะพลูนั้นดีต่อสุขภาพอย่างไรบ้าง วันนี้จะพาไปรู้จักกับ ใบชะพลู สรรพคุณ ประโยชน์มากมาย ที่บอกเลยว่า ใครรู้แล้วต้องทึ่ง อย่างแน่นอน

รู้จักกับ ชะพลู

ใบชะพลู (Wildbetal Leafbush) เป็นพืชล้มลุก ชอบขึ้นตามที่ลุ่มต่ำ หรือที่ชื้นแฉะข้างลำธารในป่าดิบแล้ง ชอบแดดแบบรำไร ปัจจุบัน มีการนำมาปลูกตามบริเวณรอบบ้าน พบได้ในทุกจังหวัดของประเทศไทย ลำต้นทอดคลานไปตามพื้นดินสูง 30-80 เซนติเมตร ลำต้นสีเขียว มีไหลงอกเป็นต้นใหม่ มีรากงอกออกตามข้อ

ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ แผ่นใบบาง ผิวใบเรียบสีเขียวเข้มเป็นมัน ใบรูปหัวใจกว้าง 5-10 เซนติเมตร ยาว 7-15 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบเว้า

ดอก ออกเป็นช่อที่ซอกใบรูปทรงกระบอก ดอกเล็กสีขาวอัดแน่นอยู่บนแกนช่อดอก ดอกแยกเพศ
ผล เป็นผลสด กลม อัดแน่นอยู่บนแกน เมื่อลองชิมดูจะมีรสเผ็ดซ่าลิ้นคล้ายดีปลี

ชะพลู เป็นพืชล้มลุกที่มีขนาดเล็ก พบเจอได้ง่าย จะขึ้นอยู่ในพื้นที่ ที่เปียกชื้น ลักษณะใบสีเขียวสด มองเห็นเส้นแบ่งใบได้อย่างชัดเจน มีกลิ่นเฉพาะตัว ผลคล้ายผลเบอร์รี่ คือ มีรูปทรงกระบอก ภายใน จะมีเมล็ดขนาดเล็ก ในส่วนของดอกชะพลูนั้น จะมีความคล้ายคลึงกับดอกดีปลี แต่จะมีขนาดที่สั้นกว่านั่นเอง

ใบชะพลู สรรพคุณ เป็นอย่างไร?

สรรพคุณทางยา

ใบชะพลู – มีรสเผ็ดร้อน ช่วยทำให้เจริญอาหารมากยิ่งขึ้น ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระต่าง ๆ ได้

ใบชะพลู – มีเบต้า-แคโรทีน ในปริมาณมาก ซึ่งช่วยบำรุง และรักษาสายตา ช่วยในการมองเห็น ป้องกันโรคตาบอดตอนกลางคืน แก้โรคตาฟาง เป็นต้น ช่วยยับยั้ง และชะลอการขยายตัวของเซลล์มะเร็ง ช่วยบำรุงกระดูก และฟัน และช่วยป้องกัน การเกิดโรคกระดูกพรุน และช่วยในการขับถ่าย เนื่องจากมีเส้นใยในปริมาณมาก

ใบ ราก ต้น – ช่วยในการขับเสมหะบริเวณทรวงอก ลำคอ

ดอก ราก – ช่วยทำให้เสมหะงวด และแห้ง ช่วยขับลมในลำไส้ ใช้รากประมาณ 1 กำมือนำมาต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว เคี่ยวจนเหลือ 3 ใน 4 ถ้วยแก้ว แล้วรับประทานครั้งละ 1 ส่วน 4 ถ้วยแก้ว

ราก – ช่วยบำรุงธาตุ แก้ธาตุพิการ ช่วยในการขับเสมหะทางอุจจาระ ช่วยแก้อาการบิด ใช้รากประมาณครึ่งกำมือ ใช้ผลประมาณ 3 หยิบมือ นำมาต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว เคี่ยวจนเหลือ 1 ถ้วยแก้ว แล้วนำมาดื่มครั้งละ 1 ส่วน 4 ถ้วยแก้ว

ราก ทั้งต้น – ช่วยแก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียดแน่นท้อง ใช้รากประมาณ 1 กำมือ นำมาต้มกับน้ำ 2 ถ้วยแก้ว เคี่ยวจนเหลือ 3 ใน 4 ถ้วยแก้วแล้วรับประทานครั้งละ 1 ส่วน 4 ถ้วยแก้ว

ทั้งต้น ช่วยรักษาโรคเบาหวาน ใช้ชะพลูสดทั้งต้น ประมาณ 7 ต้น นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่น้ำพอท่วม แล้วต้มให้เดือดสักพัก แล้วนำมาดื่มเป็นชา

ประโยชน์ใบชะพลู

ใบชะพลู สามารถนำมาทำอาหารได้หลากหลายเมนู เช่น แกงคั่วไก่ใบชะพลู แกงคั่วหอยขมใบชะพลู หมูห่อใบชะพลู ไข่น้ำใบชะพลู ยำตะไคร้ใบชะพลู เมี่ยงปลาเผาใบชะพลู ผัดป่าใบชะพลู แกงอ่อมใบชะพลู ยำปลาทูใบชะพลู เป็นต้น

ใบอ่อน นิยมนำมากินกับเมี่ยงคำ ซึ่งเป็นอาหารว่างชนิดหนึ่ง ที่มีคุณค่าทางสมุนไพรสูง

วิธีปลูกต้นชะพลู

ต้นชะพลูนั้น จัดว่าเป็นพืชผักสวนครัว ที่ปลูกง่ายแถมยังไม่ค่อยมีโรค และแมลงศัตรูพืช มารบกวนด้วย แม้ว่าบางครั้งอาจมีหนอน หรือปลวกเข้ามาทำลายบ้าง แต่การระบาดก็ไม่ต่อเนื่อง และไม่มีโรคพืชที่รุนแรง จนเป็นปัญหาต่อการเจริญเติบโตของชะพลู

ต้นชะพลู สามารถขยายพันธุ์ ด้วยการตัด หรือเด็ดกิ่งก้านส่วนยอด ของต้นชะพลู มาทำการปักชำ ในดินร่วนซุย โดยให้มีใบติดอยู่สัก 2-3 ใบ แต่ละกิ่งก้านที่ปักชำ ให้มีระยะห่างกันราว 10-15 เซนติเมตร วางกระถางปลูกในที่ร่มรำไร และหมั่นรดน้ำ พรวนดินทุกวัน วันละ 1 ครั้ง จากนั้น ชะพลูก็จะออกราก และเติบโตเป็นต้นภายใน 1-2 เดือน

"ไหล"   ที่แตกออกมาจากลำต้นเพื่อขยายเป็นต้นใหม่

การใส่ปุ๋ยต้นชะพลู

ควรให้ปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยคอกทุก ๆ 3 เดือน โดยโรยที่ผิวดินโคนต้น ไม่ต้องพรวนกลบ เมื่อจะเก็บใบชะพลูไปรับประทาน ก็ควรใช้มีดคม ๆ ตัดกิ่งก้าน ให้มีความยาวประมาณ 20-25 เซนติเมตร โดยใบของชะพลู เมื่อตัดกิ่งก้านไปรับประทานแล้ว ต้นก็จะแตกออกมาใหม่ทดแทนกันอย่างต่อเนื่องนั่นเอง

ข้อควรระวัง ในการทานใบชะพลู

ถึงแม้ว่าใบชะพลู จะมีประโยชน์มากมายต่อสุขภาพ แต่ก็ไม่ควรที่จะบริโภคใบชะพลู ติดต่อกันเป็นเวลานาน เพราะใบชะพลู มีแคลเซียมออกซาเลต (calcium oxalate) ปริมาณสูง ซึ่งแคลเซียมออกซาเลตนั้น เป็นสาเหตุสำคัญที่จะทำให้เกิดโรคนิ่วในไต ดังนั้น ควรดื่มน้ำเปล่ามาก ๆ เพื่อช่วยเจือจางออกซาเลตในร่างกายให้ลดลงด้วย

แนะนำเมนูใบชะพลู

นอกจากเมี่ยงแล้ว ใบชะพลูนั้น ยังสามารถนำมาประกอบเมนูอาหารอื่น ๆ ได้อีกมากมาย ได้แก่

หมูย่างใบชะพลู

เป็นอาหารโบราณขนานแท้ ซึ่งสามารถทำได้ง่าย ๆ โดยนำหมูสับมาเตรียมใส่ถ้วยผสมไว้ แล้วผสมเครื่องปรุง และวัตถุดิบต่าง ๆ ได้แก่ รากผักชี กระเทียม หอมแดง ตะไคร้ น้ำมันหอย ซีอิ๊วขาว ย้ำตาล พริกไทย และนมข้นจืด คลุกผสมจนเข้ากัน นำไปแช่ตู้เย็นครึ่งชั่วโมง จากนั้นปั้น หมูเป็นแท่งยาว แล้วห่อด้วยใบชะพลู นำไปย่าง โดยไม่ต้องกลัด เพราะใบชะพลูจะห่อตัวโดยอัตโนมัติ เมื่อเสร็จแล้ว จัดใส่จาน พร้อมเสิร์ฟ

ไข่เจียวใบชะพลู

เมนูแสนง่าย ที่สามารถทำเองได้ง่าย ๆ เหมือนกันกับการทำไข่เจียวโดยทั่วไป แต่จะแตกต่างตรงที่ นำใบชะพลู ไปผสมกับไข่ แล้วจึงนำไปเจียว ตักใส่ชาม พร้อมเสิร์ฟ

ยำปลาทูใบชะพลู

เริ่มจากการเตรียมน้ำยำ โดยใช้น้ำปลา น้ำตาลทราย น้ำมะนาว พริก ปรุงรสตามชอบ นำปลาทูไปทอดพอเหลืองกรอบ แล้วนำมาแกะเนื้อ และหั่นเป็นชิ้น ๆ  ซอยใบชะพลู หลังจากนั้น นำปลาทู และใบชะพลูลงไปคลุกในน้ำยำ ตักใส่จาน พร้อมเสิร์ฟ

แกงคั่วหอยขมใส่ใบชะพลู

เป็นอย่างไรกันบ้างกับใบชะพลู ที่บอกเลยว่าสรรพคุณนั้นไม่ธรรมดาจริง ๆ แต่อย่างไรก็ตาม ผักพืชบ้าน ผักสมุนไพรต่าง ๆ แม้มีประโยชน์มากมาย แต่ก็ควรทานอย่างพอดี หากทานมากไปอาจจะทำให้เกิดโทษได้ 

อ้างอิงข้อมูลจาก : hd.co.th, mgronline.com, suansanruk.blogspot.com